Thị trường chứng khoán phái sinh là một thị trường giao dịch mới được cho phép triển khai tại Việt Nam từ năm 2017(theo SSC). Tuy nhiên với ưu điểm vốn đầu tư ít cùng tỉ lệ đòn bẩy cao và đặc biệt ngay khi thị trường giảm, khiến nó đang nhận được ngày càng nhiều sự quan tâm của các nhà đầu tư.
Trong bài viết này chúng tôi sẽ hướng dẫn cụ thể các bạn về cách chơi chứng khoán phái sinh và cách xem bảng giá chứng khoán phái sinh. Sau đó các bạn có thể làm quen với cách giao dịch chứng khoán phái sinh online và giải thích chi tiết với một ví dụ về chứng khoán phái sinh.
1. Chứng khoán phái sinh là gì
Thị trường chứng khoán phái sinh là một thị trường trao đổi buôn bán các loại tài sản cơ bản như:
●Cổ phiếu
●Trái phiếu
●Kim loại
●Tiền tệ
●Lãi suất
●Chỉ số
Tác dụng của chứng khoán phái sinh:
●Phòng ngừa rủi ro
● Đầu cơ
● Giao dịch trong ngày (T+0)
● Sử dụng chênh lệch giá để mang về lợi nhuận
Tuy nhiên điểm khác biệt ở thị trường chứng khoán phái sinh đó là nhà đầu tư sẽ không sở hữu các tài sản thực mà được quy đổi giá trị tải sản bằng những hợp đồng tương lai được thành lập giữa người mua và người bán.
Trong hợp đồng này quy định rõ mức giá mua và giá bán tại một thời điểm được xác định trong tương lai. Nhà đầu tư sẽ dựa vào sự chênh lệch giữa giá mua và giá bán làm thước đo lợi nhuận của mình.
Để tiếp cận nhanh nhất với chứng khoán phái sinh, bạn có thể tham gia đầu tư giao dịch cổ phiếu, vàng, dầu thô, forex, tiền điện tử,… trên các sàn chứng khoán quốc tế.
2. Chơi chứng khoán phái sinh có lừa đảo?
Chơi chứng khoán phái sinh hoàn toàn không phải là lừa đảo. Đây là một thị trường mới vì thế nó đã tồn tại nhiều kẽ hở để những kẻ xấu trục lợi.
Ngay tại thị trường chứng khoán trong nước chúng ta cũng có chứng khoán phái sinh, cụ thể chính là Hợp đồng tương lai (HĐTL) được áp dụng trên 2 chỉ số đó là VN30 và HNX30. Và để đa dạng hóa danh mục đầu tư, nhiều nhà đầu tư đã tìm đến các sản phẩm phái sinh quốc tế, qua đó giảm thiểu rủi ro khi không phải bỏ tất cả trứng vào một giỏ.
Như vậy có thể khẳng định thêm một lần nữa đó là chơi chứng khoán phái sinh không phải phải là lừa đảo. Chỉ có những tổ chức xấu đã lợi dụng các kẽ hở để trục lợi.
Vậy những dấu hiệu nào cho chúng ta biết một sàn phái sinh lừa đảo?
Thứ 1: Sàn không có thông tin minh bạch
Các sàn phái sinh lừa đảo thường là các sàn không minh bạch về thông tin như cơ quan quản lý, tổ chức giám sát, hay giấy phép hoạt động..v.v. Đây hoàn toàn là các sàn chui, núp bóng các tên tuổi lớn.
Thứ 2: Sàn có chi phí giao dịch bất thường
Các sàn phái sinh uy tín đều công khai chi phí giao dịch của mình. Trong khi các sàn lừa đảo sẽ phát sinh nhiều chi phí ẩn trong quá trình giao dịch mà không báo trước từ đầu.
Thứ 3: Sàn thường xuyên cam kết lợi nhuận siêu khủng
Mọi đầu tư đều có rủi ro, nếu theo sát sự hướng dẫn của các chuyên gia uy tín, mức thua lỗ có thể được kiểm soát ở mức tối thiểu. Nhà đầu tư cần sáng suốt đặt ra lợi nhuận mục tiêu một cách hợp lý, để có thể phấn đấu đạt được sau một quá trình học hỏi các kiến thức liên quan đến sản phẩm và phương pháp giao dịch.
Thứ 4: Sàn không rút được tiền.
Hầu hết các nhà đầu tư sẽ gặp rất nhiều khó khăn khi rút tiền hoặc thậm chí bị khóa tài khoản nếu gặp phải sàn lừa đảo.
Thứ 5: Sàn thường xuyên xảy ra sự cố giao dịch
Các sàn lừa đảo sẽ thường xuyên xảy ra sự cố như tắc nghẽn mạng, lỗi không đặt được lệnh, thậm chí là tác động vào hệ thống để giá sản phẩm khác với giá thị trường. Đây thường là chiêu trò của sàn nhằm cố tình tạo ra sự cố để khiến tài khoản của nhà đầu tư bị hao hụt.
Ngoài ra vẫn còn nhiều dấu hiệu khác nhưng vừa rồi là 5 dấu hiệu dễ nhận biết nhất. Hy vọng rằng các bạn sẽ luôn có lựa chọn sáng suốt trong đầu tư. Còn bây giờ mình sẽ hướng dẫn các bạn cách giao dịch chứng khoán phái sinh online.
3. Các loại chứng khoán phái sinh – so sánh cách chơi chứng khoán phái sinh
Chứng khoán phái sinh | Khái niệm | Ưu điểm | Nhược điểm |
Là một dạng hợp đồng phái sinh dựa trên thỏa thuận giữa bên mua và bên bán về giá trị tài sản tại một thời điểm trong tương lai. CFD giúp các nhà đầu tư tìm kiếm lợi nhuận dựa vào biến động giá của tài sản cơ sở mà không cần sở hữu tài sản đó.
| -Không cần phải thực sự nắm giữ tài sản -Chi phí giao dịch thấp -Thích hợp cho đầu cơ và đầu tư ngắn hạn -Tính thanh khoản cao -Đòn bẩy tài chính giúp tăng khối lượng giao dịch lên gấp nhiều lần -Giao dịch dễ dàng, thuận tiện -Có thể kiếm lời ngay cả khi thị trường đi xuống -Mua/bán liên tục
| -Tỷ lệ đòn bẩy cao tăng tỷ suất lợi nhuận đồng thời cũng tăng cả tỉ suất thua lỗ -Không thực sự phù hợp với đầu tư dài hạn
| |
Hợp đồng kỳ hạn (Forward) | Là một hợp đồng được ký kết giữa người mua và người bán về việc giao dịch một tài sản cơ sở cụ thể tại một thời điểm nhất định với mức giá đã được xác định từ trước. | -Do là dạng hợp đồng không cần chuẩn hóa nên rất linh hoạt về thời hạn thực hiện hợp đồng, quy mô hợp đồng, thời gian giao dịch. – Cố định được khoản thu nhập hoặc chi trả của nhà đầu tư theo mức giá đã được xác định trước. | -Tính thanh khoản kém -Khó chuyển nhượng vị trí của một bên bất kì trước ngày đáo hạn -Thường xảy ra rủi ro khi có một bên không đủ khả năng thực hiện hợp đồng ( thường trong trường hợp giá tương lại của tài sản cơ sở có xuống quá thấp và khiến người mua không thực hiện giao ước hợp đồng) |
Hợp đồng tương lai (Future) | Là một hợp đồng chuẩn hóa được niêm yết và giao dịch trên sở chứng khoán. Hợp đồng này được ký kết giữa người mua và người bán về việc giao dịch một tài sản cơ sở cụ thể tại một thời điểm nhất định với mức giá đã được xác định từ trước. | -Phòng ngừa rủi ro -Tính thanh khoản cao -Đòn bẩy tài chính -Giao dịch dễ dàng, thuận tiện -Có thể kiếm lời ngay cả khi thị trường đi xuống -Mua/bán liên tục
| -Rủi ro của hiệu ứng đòn bẩy -Yêu cầu ký quỹ bổ sung nếu trong trường hợp số tiền trong tài khoản ký quỹ thấp hơn hoặc bằng mức ký quỹ duy trì |
Là dạng đồng phái sinh mà người nắm giữ hợp đồng sẽ có quyền mua hoặc bán tài sản cơ sở tại một thời điểm trong tương lai với mức giá đã được xác định từ trước. Với hợp đồng quyền chọn thì bên bán hợp đồng phải có nghĩa vụ thực hiện giao dịch nếu như người nắm giữ hợp đồng yêu cầu. | -Nhà đầu tư có nhiều thời gian để cân nhắc về quyết định của mình. -Tỷ lệ lợi tức trên vốn đầu tư là rất cao nếu giá trị của tài sản cơ sở biến động đúng theo dự đoán của nhà đầu tư – Phòng ngừa rủi ro – Đòn bẩy tài chính giúp tăng tỷ lệ lợi nhuận | Với Hợp đồng quyền chọn bên mua phải trả phí quyền mua cho bên bán. Phí này được trả khi bên mua quyền chọn và bên bán sẽ nhận được phí ngay cả khi bên mua không thực hiện quyền chọn của mình.
| |
Hợp đồng hoán đổi (Swap) | Là dạng hợp đồng ghi lại một thỏa thuận giữa hai bên(đối tác) về việc hoán đổi đổi quyền sở hữu dòng tiền của cả hai cho nhau. | Tác dụng chính của hợp đồng hoán đổi là phòng ngừa và ngăn chặn các rủi ro về tài chính có thể xảy ra như: sự thay đổi về giá và tỷ giá của cổ phiếu…nhằm mục đích đầu cơ.
| Trong trường hợp tỷ giá hiện tại diễn biến ngược với mong muốn của một trong hai bên và khiến một bên không có được dòng tiền đúng như yêu cầu bằng đồng tiền đã tham gia vào hợp đồng hoán đổi tại ngày thanh toán tiền lãi và tiền gốc thì bên đó sẽ phải mua bù vào số lượng ngoại tệ tương ứng với tỷ giá hiện tại để thực hiện đúng với các cam kết của hợp đồng.
|
4. Cách xem bảng giá chứng khoán phái sinh
֎Chỗ 1: Danh sách các tài sản cơ bản phổ biến hoặc nhà đầu tư có thể chọn cho mình danh sách dựa vào bản chất của loại tài sản mình cần tìm như Ngoại hối,hàng hóa,chỉ số,tiền điện tử.
Ngoài ra trong danh sách cũng thể hiện rõ mức giá mua/bán của từng loại tài sản cùng với thống kê theo thời gian thực về giá trị tăng/giảm của tài sản trong mỗi phiên giao dịch.
֎Chỗ 2: Mã giao dịch của loại tài sản đảm bảo mà nhà đầu tư chọn cùng với biến động giá của thị trường thời gian thực
֎ Chỗ 3: Giá Mua/Bán của tài sản cơ bản
֎ Chỗ 4: Các công cụ giúp nhà đầu tư sử dụng biểu đồ một cách hiệu quả hơn. Mitrade cung cấp các công cụ chỉ báo kỹ thuật như MACD, RSI,BOLL,SMA,EMA…v.v… nhà đầu tư có thể click vào icon và chọn cho mình chỉ báo kỹ thuật muốn xem.
֎ Chỗ 5: Biểu đồ giá của tài sản với các khung thời gian đa dạng
Ngoài ra nhà đầu tư khi giao dịch trên sàn mitrade cũng có thể tìm thấy các số liệu cụ thể về loại tài sản mà mình đang theo dõi khi kéo xuống phần dưới của biểu đồ:
Các thông tin này bao gồm tỉ lệ đòn bẩy,quy mô hợp đồng,khối lượng giao dịch tối thiểu và tối đa…v.v…cùng các loại phí(nếu có) sẽ được công khai minh bạch đến với nhà đầu tư.
Ngoài ra, để tăng thêm thu nhập nhà đầu tư tham gia giao dịch tại sàn mitrade còn được hưởng rất nhiều các trương trình khuyến mãi hấp dẫn có thể kể đến như:
-Gửi tiền để nhận tiền thưởng: Dành cho các tài khoản đã xác thực trên sàn khi tiến hành gửi tiền và giao dịch sẽ nhận lại một khoản tiền thưởng hấp dẫn.
-Quỹ trải nghiệm giao dịch: Nhà đầu tư khi đăng ký tài khoản thật trên sàn sẽ được tặng số tiền thưởng lên tới 50 đô la để trải nghiệm giao dịch. Số tiền này khi đầu tư và phát sinh lợi nhuận hoàn toàn có thể rút về tài khoản được.
5. Có nên chơi chứng khoán phái sinh?
Mục Tiêu So Sánh | Chứng khoán phái sinh | Chứng khoán cơ sở |
Thị trường | Thị trường phái sinh | Thị trường giao ngay,nhà đầu tư không được phép thay đổi hay lựa chọn |
Đòn bẩy tài chính | Có | Không |
Tỷ lệ phần trăm lợi nhuận/thua lỗ | Cao | Trung bình |
Bán khống chứng khoán | Nhà đầu tư có thể tham gia vị thế bán mà không cần phải có tài sản cơ sở | Bị cấm hoàn toàn hoặc hạn chế chỉ có ở một số thị trường |
Số lượng cố phiếu phát hành hoặc niêm yết | Không giới hạn số lượng cổ phiếu phát hành và được niêm yết thoải mái, tự do | Kiểm soát chặt chẽ số lượng cổ phiếu phát hành và phụ thuộc vào tổ chức phát hành. Mang tính khống chế thị trường giao dịch. |
Số tiền cần để bắt đầu một vị thế | Bằng một phần (% ký quỹ) * giá trị tài sản cơ sở | Bằng tổng giá trị tài sản cơ sở |
Thời điểm thanh toán/ chuyển khoản | Tại một thời điểm được xác định trước trong tương lai | Ngay sau khi giao dịch |
Khả năng kiếm lợi nhuận | Có khả năng kiếm lời với cả hai trường hợp thị trường tăng hoặc giảm | Chỉ phát sinh lợi nhuận khi thị trường đi lên |
Có thể thấy thị trường chứng khoán phái sinh có những đặc tính vượt trội hơn so với thị trường chứng khoán cơ sở: nhanh chóng, chi phí thấp, lợi nhuận cạnh tranh.
Cụ thể, với cùng một số lượng tài sản mua vào như nhau nhưng nhờ vào đòn bẩy và mức ký quỹ mà chứng khoán phái sinh sẽ cho ra tỉ suất lợi nhuận lớn hơn rất nhiều so với chứng khoán cơ sở.
Tuy nhiên đi kèm với tỷ suất lợi nhuận cao thì việc giao dịch chứng khoán phái sinh thiếu thận trọng và lạm dụng đòn bẩy khi chưa đủ kiến thức rất dễ khiến nhà đầu tư bị khuếch đại thua lỗ.
Chính vì vậy trước khi bắt đầu giao dịch chứng khoán phái sinh nhà đầu tư cần phải tìm hiểu thật rõ cơ chế hoạt động của nó cùng với việc bắt đầu thực hành những giao dịch nhỏ lẻ hoặc miễn phí để có thêm kinh nghiệm.
6. Thực trạng thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam
Do mới được áp dụng từ năm 2017 nên đối với thị trường Việt Nam thì chứng khoán phái sinh vẫn còn là một thị trường non trẻ. Tuy nhiên sức mạnh tiềm năng của thị trường này lại cực kỳ lớn lao. Điều đó được thể hiện ngay trong thời điểm nền kinh tế thế giới đang bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19.
Theo thống kê của Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội(HNX) thì chỉ tính riêng trong tháng 3 số lượng hợp đồng phái sinh đã tăng tới 29,81% so với tháng trước với khối lượng trung bình là 173.827 hợp đồng/phiên đồng thời số lượng tài khoản phái sinh đăng ký mới vẫn đang có dấu hiệu tăng ổn định bất chấp làn sóng tháo chạy khỏi thị trường cổ phiếu cơ sở.
Những dữ liệu này đã cho thấy tiềm năng lớn lao của thị trường cổ phiếu phái sinh do tính chất đặc biệt có thể sinh lời ở cả hai chiều hướng tăng/giảm của thị trường. Chính vì vậy thời điểm này là thực sự thích hợp để những nhà đầu tư bắt đầu nghiêm túc tìm hiểu và làm quen với thị trường đầy tiềm năng này.
7. Lời kết
Như vậy trong bài viết này chúng tôi đã giới thiệu tới các bạn cách chơi chứng khoán phái sinh. Một thị trường tiềm năng và có nhiều cơ hội kiếm tiền hơn so với thị trường chứng khoán cơ sở. Hy vọng những chia sẻ trên là hữu ích và xin chúc các bạn sẽ chiến thắng trong giao dịch.
